Provinciaal grondbeleid
Kaderstelling grondbeleid
Op 19 april 2022 is de Uitvoeringsnota grondbeleid vastgesteld door Gedeputeerde Staten (GS).
De kaders voor de Uitvoeringsnota grondbeleid zijn vastgelegd in de Financiële Verordening (FV), die is vastgesteld door Provinciale Staten (PS) op 9 maart 2022. De kaderstellende onderwerpen in de FV gaan over:
- provinciaal belang;
- uitgangspunten/kernwaarden;
- strategische grondaankopen;
- financiële kaders en dekking.
De kernwaarden zijn onder meer de verplichting om marktconform te handelen en bij verkopen een gelijk speelveld te organiseren. Dit is onder andere in lijn met het Didam-arrest en de daaropvolgende jurisprudentie.
De uitvoerende onderwerpen, de uitvoeringsregels en de inzet van het grondbeleid zijn bevoegdheden van GS. GS kunnen zo een actief en flexibel grondbeleid voeren dat aansluit bij de dynamiek van de opgave. Deze splitsing tussen PS en GS betekent ook dat zowel de FV als de uitvoeringsnota grondbeleid kan worden aangepast als dat nodig is. In het verlengde hiervan zijn de spelregels (de voormalige handelingskaders) opgenomen in deze uitvoeringsnota grondbeleid. Dat geldt voor de spelregels voor strategische aankopen en strategisch grondbezit, voor pachtuitgifte en voor het handelingskader vervreemding gesubsidieerde grond. Jaarlijks wordt bepaald of de FV, uitvoeringsnota of spelregels moeten worden bijgewerkt, zodat het grondbeleid aansluit op de dynamiek van de opgaven.
De inzet van het grondbeleidsinstrumentarium wordt binnen de opgaven bepaald. In de uitvoeringsnota grondbeleid wordt het beschikbare grondinstrumentarium beschreven: van verwerving waaronder onteigening, uitgifte, overdracht en beheer tot grond gerelateerde instrumenten. Bij deze grondinstrumenten is er ook aandacht voor strategische aankopen en/of strategisch grondeigendom en aandacht voor grondstrategieën als onderdeel van de totale uitvoeringsstrategie.
Voor de werkzaamheden binnen grondzaken is een afgeschermde digitale omgeving ingericht. Hier kunnen persoonsgegevens veilig worden opgeslagen. Tweemaal per jaar wordt de lijst van gerechtigden met toegang tot deze omgeving gecontroleerd.
Ontwikkelingen 2024
Om in te kunnen spelen op de actuele behoeften, is het grondbeleid in 2024 voor een deel aangepast. Hierdoor kan het grondbeleid nog eerder worden ingezet.
In de FV is opgenomen dat GS jaarlijks tot een bedrag van € 15 miljoen mogen besluiten tot het doen van strategische aankopen ten laste van de algemene middelen. Een en ander volgens de spelregels zoals opgenomen in de uitvoeringsnota grondbeleid. In 2024 bleek dat tijdelijk, in aanloop naar de actualisatie van de uitvoeringsnota grondbeleid, meer ruimte nodig was voor het doen van strategische aankopen. Op 13 november besloten PS de FV zo aan te passen dat voor de periode 2024 tot en met 2026 de jaarschijven van € 15 miljoen voor bovenstaande faciliteit worden samengevoegd (in totaal € 45 miljoen).
Een andere verandering betreft het onteigenen. Hierover vond in 2024 een technische sessie voor PS plaats.
Daar waar de kans zich voordoet, zet de provincie in op het verwerven van stikstofruimte bij een aankoop.